Płyta fonograficzna (znana również jako płyta gramofonowa) jest analogowym nośnikiem dźwięku w postaci płaskiej płyty z wytłoczonym, modulowanym spiralnym rowkiem. Rowek zazwyczaj zaczyna się w pobliżu obwodu, a kończy w pobliżu środka płyty. Początkowo płyty były powszechnie wykonywane z szelaku, a od lat czterdziestych XX wieku popularny stał się polichlorek winylu. W ostatnich dziesięcioleciach płyty fonograficzne zaczęto nazywać płytami winylowymi albo po prostu winylami. Płyta fonograficzna była podstawowym nośnikiem wykorzystywanym do reprodukcji muzyki w XX wieku.
Na winylach wydawane są albumy (LP) oraz single (SP). Prędkość obrotowa płyty gramofonowej z albumem to zazwyczaj 33 ⅓ RPM, a singla 45 RPM. Najbardziej popularne wielkości płyty winylowej to 12" oraz 7", chociaż spotkać można również 10" lub 9".